Dünya Manyetik Alanını Nasıl Korudu?

Dünyayı kozmik ışınlardan ve güneş rüzgarlarından koruyan manyetik alanı olmasaydı, bir hayattan da bahsetmek mümkün olmazdı. Manyetik alan jeomanyetizma olarak adlandırılan olay sonucu, bu da Dünya’ nın dış çekirdeğindeki sıvı demirin hareketleri, dolayısıyla çekirdek ve mantp arasındaki ısı ve kütle transferleri sonucu oluşur. Peki jeomanyetizmanın kökeni ve sürmesini sağlayan enerji kaynağı nedir? Geçtiğimiz günlerde Nature’ da yayımlanan makaleye göre bilim insanları bu soruya cevap bulmuş gibi gözüküyor.

Gezegenimiz güneş’ in etrafında sarılı olan toz ve gaz bulutunun bir araya gelmesiyle oluştu. Bu süreçte nihai olarak daha yoğun maddeler gezegen in iç kısımlarına doğru gömülürken dünyanın katmanlarını yani sırasıyla çekirdeğini, mantosunu ve kabuğunu oluşturdu. Dünyanın çekirdeğinin baskın olarak demir den oluştuğu bilinmesine rağmen, sismik analizlerden elde edilen veriler bizlere oksijen , silisyum, karbon ve hidrojen gibi daha hafif elementlerin de çekirdekteki varlığını gösterdi. Bunların yine süreç içerisinde meydana gelen farklılaşmalarla oluştuğu düşünülüyor. Zamanla katı iç çekirdek kristalleşti, o zamandan beri de soğumasına devam ediyor.

Silisyum mantonun (çekirdeğin üstündeki katman) ana elementlerinden biri, ve oksijen ve demirden sonra dünyadaki en bol element . Bu yüzdende çekirdekte demirle bileşim yapması en muhtemel olan element. Araştırmacıların laboratuvarda hazırladıkları Dünya’ nın çekirdeğini simüle eden deneyde, silisyumun varlığının ve miktarının çekirdekten mantoya olan ısı taşınımını dolayısıyla jeomanyetizmayı nasıl etkilediği sorgulanmış.

Araştırmaya göre, iletkenliği daha (ısı taşınımı) az olan bir materyal, jeomanyetizmanın üretimi için daha düşük bir eşik değeri demek ve çekirdekte yüzde 8 oranında silisyum varlığı bunun için yeterli. Bu değerle çekirdekten ısı taşınımı başka ek bir proses gerektirmeden gerçekleşebilmekte. Çekirdekteki diğer elementlerin bu konudaki rolünün ise gelecek çalışmalarda araştırılması planlanıyor.
Kaynak