Książka za 50 gr
W Kamienicy Szołajskich przy Placu Szczepańskim, w ramach oddzialu Muzeum Narodowego działa sklepik. Znajdziemy tam głównie albumy, zwykle w cenach mało promocyjnych. Czasem jednak pojawiają się egzemplarze książek dosłownie za "pół darmo". I bynajmniej nie chodzi o jakąś wymianę. Ot, nowe książki, które ktoś wycenił zdecydowanie poniżej ich wartości.
Podczas ostatniej wizyty natrafiłem na przykład na "Katalog dokumentów pergaminowych Biblioteki Czartoryskich w Krakowie" (część II obejmująca dokumenty z lat 1505-1828). Zwykle takie książki są tak ciekawe jak książka telefoniczna, zawierają bowiem długą listę pozycji i w zasadzie nie nadaje się do normalnego czytania (no chyba, że jako środek nasenny). Katalog, na który trafiłem jest jednak inny. Zawiera on spisaną w języku polskim treść wszystkich dokumentów, co dla historyka jest nieocenionym ułatwieniem (bo nie trzeba odczytywać ręcznego pisma, o tłumaczeniu z innych języków nie wspominając). Łącznie 577 dokumentów na 278 stronach plus indeks osób i nazw geograficznych. Ładne wydanie, gruba oprawa. A wszystko to za jedyne 50 groszy. Dziś poszedłem kupić drugi (ostatni) egzemplarz. Będzie dostępny w Królestwie Bez Kresu. A poniżej kilka przykładowych dokumentów (każdy z nich dodatkowo jest jeszcze opisany).
1513, 1 maja, Poznań
die dominico festi ss. Philippi et Jacobi app., Poznaniae
Zygmunt król polski zapewnia panów i szlachtę Królestwa, że uchwalony na obronę Ziem Ruskich pobór 12 i 1/2 fl. od każdego konia, na którym zobowiązani są odbywać służbę, nie naruszy ich wolności na przyszłość.
1566, 7 września Lublin
siódmego dnia septembra, w Lublinie
Zygmunt August król polski zapewnia polskich żołnierzy, którzy służyli na Litwie podczas wojny z Moskwą, że z braku pieniędzy w skarbie wypłacono im tylko połowę należności, reszta zaś będzie uiszczona w przyszłym roku na św. Jakuba.
1569, 26 czerwca, Lublin
die vigesima quinta mensis iunii, na sejmie walnem koronnim lubelskim
Zygmunt August król polski oświadcza, że termin zapłaty wojsku koronnemu, które służyło na Litwie przeciw Moskwie nie został dotrzymany z powodu braku pieniędzy w skarbie, przeto przesuwa się go do świąt 1570 roku i obiecuje go niezawodnie dotrzymać.
1579, 2 kwietnia, Wilno
die secunda mensis aprilis, Vilnae
Stefan król polski w nagrodę za zasługi Kaspra Bekiesza de Kornyat uwalnia dom jego znajdujący się w Krakowie w rynku, zwany pospolicie "Pod Barany" od jurysdykcji i władzy starościńskiej, jak również od miejskiej a poddaje wyłącznie prawu ziemskiemu.
1606, 9 maja, Warszawa
die IX mensis maii, Varszawiae
Zygmunt III król polski za zasługi wojenne w Inflantach podnosi Ottonowi Denhoffowi (Donhof) rotmistrzowi i jego spadkobiercom pensję z 500 do 800 fl. na okres 10 lat, która wypłacana będzie z dochodów portu ryskiego.
PS. 5 lat po tym jak Denhoffowi minął 10-letni okres Ryga wpadła w ręce Szwedów i już nigdy nie wróciła do Rzeczypospolitej.